Relacja z 64 Warsztatów Przewodnickich

Bardzo często w swej praktyce przewodnickiej mamy do czynienia z turystyką religijną i pielgrzymkową, dlatego istotną kwestią jest podejmowanie tematów związanych z metodyką oprowadzania takich grup po obiektach sakralnych. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Samorząd Przewodników Turystycznych PTTK województwa śląskiego organizuje tematyczne warsztaty dla przewodników związane z odwiedzaniem obiektów sakralnych, a zwłaszcza szczególnych miejsc kultu, jakimi są sanktuaria. Jak wiemy tych miejsc jest bardzo dużo. Dlatego też, tej tematyce poświęcone były wyjazdowe 64. Warsztaty Przewodnickie, podczas których w sobotę 23 listopada 2019 r. mieliśmy okazję nawiedzić kolejne trzy sanktuaria leżące na terenie województwa śląskiego, a dokładniej na granicy zachodniej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Pierwszym z nich było sanktuarium Bożego Miłosierdzia i Świętego Krzyża w Zawierciu – Blanowicach zwane również „Wzgórzem Miłosierdzia” lub „Sanktuarium na górce”. Historia tego miejsca wiąże się z utworzeniem 24 VI 1989 r. samodzielnej parafii wyodrębnionej z parafii św. Mikołaja Biskupa i Męczennika w Zawierciu – Kromołowie. Budowę obecnego kościoła rozpoczęto w 2001 r., aby po siedmiu latach, 5 X 2008 r. można było ją uroczyście konsekrować. W murach kościoła przyjęci zostaliśmy przez proboszcza – kustosza, ks. dra Rafała Horynia, który opowiedział krótką historię parafii i budowy kościoła z Kalwarią. Na zakończenie ks. kustosz udzielił zgromadzonym błogosławieństwa relikwiami Krzyża Świętego. Relikwie te umieszczone są w specjalnej kapsule bocznego lewego ołtarza bocznego. Szczególnym kultem otoczona została wybudowana obok kościoła na przełomie 2009 i 2010 roku Kalwaria Miłosierdzia składająca się z stacji Drogi Krzyżowej oraz przypisanym im rozważaniom zaczerpniętym ze słynnego „Dzienniczka” św. Siostry Faustyny Kowalskiej, Apostołki Bożego Miłosierdzia. Na zakończenie naszej wizyty w Blanowicach mieliśmy okazję przejść się po wybranych stacjach i wysłuchać komentarza do nich ks. Piotra Wenzla. Drugim szczególnym miejscem otoczonym czcią, nawiedzonym przez nas tego dnia było sanktuarium św. Antoniego z Padwy w Koziegłówkach wzniesione w latach 1903 – 1908 wg projektu architektów Hugona Kudery oraz Józefa Pomian Pomianowskiego. W tym sanktuarium szczególnym kultem cieszy się słynący łaskami obraz patrona kościoła św. Antoniego przywiezionym w XVII w. przez ojca Mateusza Pawła Zaczkowicza. Obraz umieszczony jest w późnobarokowym ołtarzu bocznym, wykonanym z czarnego marmuru z 1762 r. Obraz poświęcony został w 1635 r. przez papieża Urbana VIII. Obecnie ozdobiony jestł barokową, trybowaną sukienką. Z Koziegłówek przejechaliśmy do pobliskich Koziegłów, gdzie oczekiwał na nas miejscowy pasjonat historii i regionalista p. Leonard Jagoda, z którym zobaczyliśmy najważniejsze zabytki miasteczka: odrestaurowany zameczek biskupów krakowskich, w którym obecnie mieści się miejscowe przedszkole, kościół pw. św. Barbary, gdzie w pomieszczeniach przykościelnych dawnego przytułku dla biednych na pierwszym piętrze zorganizowana została stała wystawa o historii Koziegłów tzw. galeria „Barbórka”. Później przeszliśmy do kościoła parafialnego pw. św. Marii Magdaleny i Bożego Ciała, który wzniesiony został w XV w. (ok. 1440 r.) w stylu gotyckim. W kościele tym mieliśmy okazję podziwiać m.in. kaplicę św. Stanisława, zwaną kaplicą grobową rodziny Kawieckich. W nawie głównej dwukondygnacyjny ołtarz główny pochodzący z 2 poł. XVII w. z wizerunkiem św. Marii Magdaleny na plafonie w szczycie ołtarza, pod którym we wnęce ołtarzowej ustawioną drewnianą figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Naszą szczególną uwagę zwróciła odkryta w latach 1973-1977 średniowieczna polichromia pochodząca prawdopodobnie z 1470 r. Ukazuje ona życie Jezusa od uroczystego wjazdu do Jerozolimy aż po Zesłanie Ducha Świętego. Z kościoła przeszliśmy na koziegłowiecki ryneczek, gdzie pośrodku usytuowana jest fontanna z trzema głowami kozłów, symbolem miasta. Później z rynku autokarem pojechaliśmy na lekki obiad do miejscowego zajazdu, a po nim do trzeciego miejsca kultu – sanktuarium pw. św. proboszcza Jana Marii Vianneya w Mzykach. Ten nowoczesny kościół będący kościołem filialnym parafii w Gniazdowie wzniesiony został w latach 1989 – 1994 wg projektu arch. Krystyny Lidke. Ołtarz główny ozdobiony został obrazem św. Proboszcza z Ars wykonanym przez artystkę z Nowego Targu, Krystynę Kudelę. W sanktuarium ustanowionym 8 VIII 2009 r. kultem otoczone są relikwie świętego umieszczone w specjalnym relikwiarzu pod tabernakulum. Ściany nawy ozdobione zostały freskami przedstawiającymi życie proboszcza z Ars, a także postaciami św. papieża Jana Pawła II, Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego oraz z grobem błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki. Ciekawostką miejsca jest zrekonstruowany pokój ks. Vianney`a mieszczący się na pierwszym piętrze pomieszczeń przykościelnych. W pokoju tym odwzorowano klimat z epoki, ukazujący prostotę życia tego świętego kapłana. Dodatkową atrakcją dla odwiedzających sanktuarium jest specjalny poczęstunek przygotowywany przez parafian zwany „Ziemniaczki św. proboszcza z Ars”. Są to pieczone kartofle owinięte w folię, które je się z odrobiną masła i soli lub czosnkowym majonezem. Poczęstunek nawiązuje do skromnego jadłospisu i posiłków, które jadał ks. Vianney za swego życia. Przez lata głównym jego pożywieniem były głównie gotowane ziemniaki, nie rzadko zdarzało się, że były one spleśniałe.
Tradycyjnie warsztaty zostały przygotowane i poprowadzone przez ks. Piotra Wenzla – kapelana śląskich przewodników oraz kol. Tomasza Kołtuna a pełny autokar świadczył o tym, że warsztatowe wyjazdy są bardzo potrzebnym elementem w pracy przewodnickiej.

Tekst i foto: Adam Lapski